Bronisław Banasik

---

Życiorys

Bronisław Banasik był osobą o interesującej biografii, której historia pełna jest ważnych wydarzeń osobistych i narodowych. Urodził się jako syn Mikołaja oraz Agnieszki z Maślaczyńskich. Po ukończeniu szkoły podstawowej oraz szkoły handlowej, uzyskał wykształcenie średnie. W 1915 roku odpowiedział na wezwanie i został powołany do armii rosyjskiej, a w jej szeregach uczestniczył w I wojnie światowej. W ciągu roku, w 1916, osiągnął awans do stopnia podporucznika.

Po zakończeniu wojny w 1918 roku, Banasik związał się z 5. Dywizją Strzelców Polskich. Czołowym punktem w jego karierze militarnej była wojna polsko-bolszewicka, w której walczył z determinacją. Niestety, w styczniu 1920 roku dostał się do niewoli bolszewickiej, jednak zdołał powrócić do Polski w lutym 1922 roku. W wyniku weryfikacji w 1921 roku, nadającej mu stopień porucznika z datą starszeństwa na 1 czerwca 1919 roku, Banasik kontynuował karierę w korpusie oficerów piechoty.

Jego zaangażowanie w Przysposobienie Wojskowe w powiecie śremskim oraz odpowiedzialność za zaopatrzenie w pułku radiotelegraficznym od 1933 roku wskazują na jego rosnącą rolę. W 1938 roku uzyskał awans do stopnia kapitana, a w 1939 roku służył w Warszawie w pułku radiotelegraficznym na stanowisku oficera administracyjno-materiałowego.

W obliczu wybuchu II wojny światowej Banasik pozostał w swoim macierzystym pułku. Po dramatycznych wydarzeniach w czasie kampanii wrześniowej, kiedy batalion został rozbity pod Janowem Lubelskim, nie poddał się, lecz przedostał się do Warszawy. Tam, 1 listopada 1939 roku, wstąpił do Narodowej Organizacji Wojskowej, gdzie działał pod pseudonimem „Stefan” i pełnił ważne funkcje do lipca 1942 roku, kiedy doszło do rozłamu w organizacji.

Przyjął nowe wyzwanie i objął kierownictwo w nowo powstałej strukturze AK, przyjmując pseudonim „Zrąb”. W tej formacji awansował do stopnia majora 1 września 1942 roku i brał udział w powstaniu warszawskim. Po upadku powstania trafił do niewoli niemieckiej i został umieszczony w oflagu w Murnau.

Po wojnie, w październiku 1945 roku, Banasik skontaktował się z Narodowym Zjednoczeniem Wojskowym, gdzie odnalazł się w nowej rzeczywistości. Został zweryfikowany jako podpułkownik, a w lutym 1946 roku przyjął ofertę objęcia stanowiska komendanta głównego. Wyznaczył prawe ręce na adiutanta, porucznika Adama Kotowskiego, znanego pod pseudonimem „Adam”. Dodatkowo pracował jako kierownik wydziału transportowego w Państwowych Zakładach Wydawnictw Szkolnych.

Jego życie nabrało dramatycznego zwrotu, kiedy został aresztowany przez funkcjonariuszy MBP 14 stycznia 1948 roku. Okres śledztwa był dla niego szczególnie brutalny. W wyniku rozprawy prowadzonej przez Wojskowy Sąd Rejonowy w Warszawie, 13 listopada 1948 roku, został skazany na karę śmierci oraz 15 lat więzienia. Wyrok był surowy, a przewodniczącym rozprawy był sędzia kpt. Zbigniew Furtak. Ostatecznie Najwyższy Sąd Wojskowy 14 stycznia 1949 roku złagodził wyrok do dożywotniego więzienia, a 2 maja 1957 roku Banasik odzyskał wolność na mocy amnestii.

Po wyjściu na wolność, osiedlił się w Przemkowie, gdzie z powodu zakazu powrotu do Warszawy, zaczął pracować jako kierownik kina. W 1967 roku postanowił zwrócić się do Rady Państwa z prośbą o pozwolenie na powrót do stolicy. Ostatecznie, 13 czerwca 1969 roku, Sąd Wojewódzki dla m.st. Warszawy zadecydował o zatarciu kary, co otworzyło mu drogę do powrotu do Warszawy na początku lat 70.

Jego życie zakończyło się w Warszawie, a spoczywa na cmentarzu Bródnowskim, w kwaterze 43B-6-14, jak można znaleźć w informacji dostępnej pod adresem cmentarzu Bródnowskim.

Ordery i odznaczenia

Bronisław Banasik został odznaczony wieloma prestiżowymi wyróżnieniami, które podkreślają jego odwagę oraz zaangażowanie w służbie dla kraju.

• Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari,
• Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (przyznany pośmiertnie w 2023 roku),
• Krzyż Walecznych,
• Srebrny Krzyż Zasługi, który otrzymał 22 maja 1939 roku.

---

Oceń: Bronisław Banasik

---