Isser Be’eri


Isser Be’eri, który przyszedł na świat 30 stycznia 1901 roku w Będzinie, to postać o bogatej i kontrowersyjnej biografii. W ciągu swojego życia, które zakończyło się tragicznie 1 stycznia 1958 roku w Tyberiadzie, piastował ważne stanowiska w strukturach wojskowych młodego państwa izraelskiego.

Be’eri był izraelskim dowódcą wojskowym, który uzyskał stopień podpułkownika (segan alluf) oraz tytuł oficera dyplomowanego Sił Obronnych Izraela. Jako twórca i pierwszy dyrektor Agencji Wywiadu Wojskowego Aman, odegrał kluczową rolę w kształtowaniu instytucji odpowiedzialnej za bezpieczeństwo narodowe Izraela.

Niestety, jego kariera nie była wolna od skandali. W styczniu 1949 roku został osądzony oraz skazany za przestępstwa wojskowe, co doprowadziło do degradacji jego stopnia. Ta sytuacja odzwierciedla złożoność i napięcia, jakie towarzyszyły formowaniu sił zbrojnych w okresie po wojnie w Izraelu.

Młodość

Isser Be’eri przyszedł na świat w Będzinie, który wówczas należał do Imperium Rosyjskiego, a dziś jest częścią Polski. Jego młodzieńcze lata były pełne przełomowych decyzji – w 1921 roku, po ukończeniu liceum, podjął decyzję o emigracji do Mandatu Palestyny.

W Jerozolimie, podczas swojego pobytu, dołączył do batalionu pracy, który był związany z lewicową partią polityczną Poalej Syjon. Jego zaangażowanie w działalność polityczną i społeczną zaowocowało przynależnością do grupy znanej jako „sześciu z Będzina”, która miała istotny wpływ na zakładanie nowo powstających kolonii.

Warto zaznaczyć, że w 1925 roku Isser zaczął swoją karierę zawodową, podejmując pracę na budowach w Hajfie, gdzie brał udział w wielu istotnych projektach budowlanych.

Kariera wojskowa

W 1921 roku, Isser Be’eri rozpoczął swoją drogę w żydowskiej organizacji paramilitarnej Hagana, która miała kluczowe znaczenie dla bezpieczeństwa społeczności żydowskiej w Palestynie. W 1938 roku objął dowodzenie obroną kibucu Kefar Giladi, co z pewnością było istotnym krokiem w jego karierze wojskowej. W marcu 1944 roku awansował na dyrektora wywiadu wojskowego Hagany (Szai), które później zostało przekształcone w Agencję Wywiadu Wojskowego Aman. Be’eri pełnił tę funkcję aż do 1949 roku.

W dniu 30 czerwca 1948 roku, Be’eri podjął kontrowersyjną decyzję, oskarżając o zdradę kapitana Meira Tobianskiego, oficera armii izraelskiej, którego następnie kazał rozstrzelać po wydaniu wyroku skazującego. Tego samego dnia jego podwładni zatrzymali Jehudę Amstera, asystenta arabskiego burmistrza Hajfy, poddając go brutalnym torturom, obejmującym między innymi bicie i przypiekanie ogniem. W kolejnych tygodniach ludzie Be’eriego uprowadzili i rozstrzelali podwójnego agenta. Śledztwo w tej sprawie, prowadzone przez premiera i ministra obrony, Dawida Ben Guriona, ujawniło nadużycia dotyczące stosowania tortur.

W grudniu 1948 roku, sąd wojskowy uznał Be’eriego winnym zabójstwa Tobianskiego, co szokowało opinię publiczną. W rezultacie, został zdegradowany do stopnia szeregowego, usunięty ze stanowiska szefa wywiadu wojskowego, a także wykluczony ze służby. 19 lipca 1949 roku Be’eri został ponownie aresztowany i oskarżony o egzekucję Tobianskiego. Sąd orzekł jego winę 15 października 1949 roku, jednak z uwagi na jego dotychczasową lojalną służbę, został skazany na symboliczną karę jednego dnia więzienia. Pierwszy prezydent Izraela, Chaim Weizman, ułaskawił Be’eriego.

Jego życie zakończyło się tragicznie; zmarł w 1958 roku na skutek zawału serca, pozostawiając po sobie skomplikowaną historię pełną kontrowersji.

Przypisy

  1. Nir Z: Struktury bezpieczeństwa zatrzęsły dowództwem Hagany w Tel Awiwie podczas wojny o niepodległość. [w:] Ha-Arec [on-line], 26.11.2010 r. [dostęp 27.04.2011 r.] (hebr.).
  2. Ephraim Kahana: Historical Dictionary of Israeli Intelligence. Scarecrow Press, 19.04.2006 r. ISBN 978-0810855816.
  3. DanD. Raviv, YossiY. Melman, ...A każdy szpieg to książę. Pełna historia wywiadu izraelskiego, Warszawa: Książka i Wiedza, 1993 r. ISBN 83-05-12626-9.

Oceń: Isser Be’eri

Średnia ocena:4.81 Liczba ocen:11