Jerzy Paciorkowski, urodzony 13 grudnia 1893 roku w Będzinie, był znaczącą postacią w historii II Rzeczypospolitej. Poza jego przeżyciami osobistymi, wyróżniał się jako prawnik oraz działacz państwowy, odgrywając kluczową rolę w kształtowaniu polityki społecznej tamtych czasów.
W swojej karierze politycznej Piaciorkowski pełnił funkcję ministra pracy i opieki społecznej, co miało istotne znaczenie w kontekście reform społecznych oraz ochrony praw pracowników. Był także blisko związany z obozem piłsudczyków, co wpływało na jego podejście do kwestii politycznych i społecznych w Polsce.
Jerzy Paciorkowski zmarł 9 listopada 1957 roku w Londynie, pozostawiając po sobie nie tylko wspomnienie o jego pracy na rzecz kraju, ale także refleksję nad skomplikowaną historią Rzeczypospolitej w XX wieku.
Życiorys
Jerzy Paciorkowski przyszedł na świat w rodzinie inteligenckiej. Był synem Stanisława Wilhelma Paciorkowskiego (1860–1942), adwokata i publicysty, oraz Konstancji Aliny z Tymowskich. Jego starsza siostra Hanna Hubicka pełniła funkcję senatora, co świadczy o zaangażowaniu rodziny w życie publiczne. W 1912 roku uzyskał maturę w Gimnazjum Wojciecha Górskiego w Warszawie. Następnie, w latach 1912–1915, kontynuował edukację na Wydziale Prawnym uniwersytetu w Petersburgu. W tym czasie wykazywał aktywność w organizacjach pro niepodległościowych, będąc członkiem Związku Młodzieży Postępowo-Niepodległościowej.
W okresie I wojny światowej, w Petersburgu, był związany z Towarzystwem Pomocy Ofiarom Wojny, co podkreśla jego społeczne zaangażowanie. Po przybyciu do Warszawy w maju 1917 roku, brał udział w ważnych wydarzeniach listopadowych, które dotyczyły rozbrajania Niemców. Ukończył studia na Wydziale Prawa i Nauk Politycznych Uniwersytetu Warszawskiego, zdobijając dyplom w czerwcu 1921 roku.
W wrześniu 1919 roku rozpoczął swoją karierę w administracji państwowej jako referent nieetatowy w Ministerstwie Przemysłu i Handlu. Od 1920 roku był związany z Ministerstwem Pracy i Opieki Społecznej, gdzie w 1921 objął kierownictwo Wydziału Inspekcji. W marcu 1925 roku mianowano go naczelnikiem Wydziału Pracy i Walki z Bezrobociem. Wkrótce po tym, odbył wyjazd do Francji, aby pracować w polsko-francuskiej komisji dotyczącej statusu emigrantów zarobkowych.
W grudniu 1926 roku Paciorkowski został naczelnikiem Wydziału Prawnego w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych, gdzie rozpoczął bliską współpracę z Kazimierzem Świtalskim, szefem Departamentu Politycznego MSW. Po awansie Świtalskiego w lipcu 1928 roku, Jerzy przejął kierownictwo departamentu politycznego. Wkrótce potem, 18 maja 1929 roku, został Szefem Gabinetu Prezesa Rady Ministrów.
Przełomowym momentem w jego karierze było mianowanie go na wojewodę kieleckiego 18 lutego 1930 roku, z którego to urzędu ustąpił w maju 1934 roku. W latach 1934–1935 był ministrem pracy i opieki społecznej w rządach Leona Kozłowskiego i Walerego Sławka. Po wyborach w 1935 roku, reprezentował powiat częstochowski jako poseł na Sejm IV kadencji.
Po śmierci Józefa Piłsudskiego, dołączył do grupy Edwarda Rydza-Śmigłego, co wskazuje na jego postawę pro-państwową. W listopadzie 1935 roku ponownie objął funkcję dyrektora Departamentu Politycznego w MSW i aktywnie współpracował przy organizacji Obozu Zjednoczenia Narodowego. W lutym 1937 roku został wiceministrem spraw wewnętrznych, a niedługo później nadzorował tłumienie strajku chłopskiego w 1937 roku.
Po dymisji w styczniu 1938 roku, pełnił rolę wojewody warszawskiego do wybuchu II wojny światowej. Po wrześniu 1939 roku, emigrował przez Szwecję i Holandię do Francji, a po jej klęsce w czerwcu 1940 roku, dotarł do Londynu. Od tego czasu nie angażował się w życie polityczne ani społeczne polskiej emigracji. Zmarł 9 listopada 1957 roku w Londynie i został pochowany na cmentarzu St. Mary’s R.C. Cemetery (Kensal Green) 13 listopada 1957 roku, w grobie nr 1161 EF.
Ordery i odznaczenia
Jerzy Paciorkowski, zasłużony działacz, został uhonorowany wieloma prestiżowymi odznaczeniami, które odzwierciedlają jego znaczący wkład w życie publiczne. Wśród nich znajdują się:
- Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski, przyznany 9 listopada 1931 roku,
- Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski, którego otrzymanie miało miejsce 9 listopada 1926 roku,
- Order Trzech Gwiazd I klasy, odznaczenie z Łotwy, przyznane w 1936 roku.
Przypisy
- Opracowanie stanu zachowania grobów rządowych w Wielkiej Brytanii [online], Fundacja "Pomoc Polakom na Wschodzie" im. Jana Olszewskiego [dostęp 24.06.2023 r.]
- Vilius Kavaliauskas: Symbole wolności bałtyckiej 1918–1940. Warszawa: Muzeum Łazienki Królewskie, 2020, s. 49. ISBN 978-83-64178-88-7.
- Paciorkowski Jerzy (1893–1957). Biblioteka Sejmowa, Parlamentarzyści RP. [dostęp 23.03.2014 r.]
- Hubicka Hanna z d. Paciorkowska 2. voto Szlendak (1889–1941). Biblioteka Sejmowa, Parlamentarzyści RP. [dostęp 23.03.2014 r.]
- M.P. z 1931 r. nr 260, poz. 345 „za zasługi na polu społeczno-politycznem i bezpieczeństwa publicznego”.
- M.P. z 1926 r. nr 259, poz. 728 „za zasługi, położone w zskresie organizacji urzędów opieki społecznej i na polu ustawodawstwa w tej dziedzinie”.
Pozostali ludzie w kategorii "Polityka i administracja":
Michał Ajzner | Chajka Klinger | Antoni Wojciechowski (urzędnik) | Mirosław Skalski | Łukasz Komoniewski | Andrzej Karasiński | Włodzimierz Sumara | Janusz Brych | Krzysztof Baliński | Władysław Fronczek | Stefan Jarzębski | Maria Wierna | Halina Mentel | Adam Halamski | Włodzimierz Kulisz | Jan Ciechanowski (dyplomata) | Jerzy Nowacki (polityk) | Krzysztof Błażejczyk | Marek Szlęzak | Andrzej GierszOceń: Jerzy Paciorkowski