Maria Wierna


Maria Wierna-Burgin, urodzona 24 kwietnia 1914 roku w Grodźcu, to postać, która znacząco wpisała się w historię Polski.

Zmarła 26 stycznia 2004 roku, pozostawiając po sobie ślad jako polska działaczka komunistyczna oraz wysoko postawiona urzędniczka państwowa w Polsce Ludowej.

Pełniła m.in. funkcję dyrektor generalnej w Ministerstwie Spraw Zagranicznych w latach 1956-1968, gdzie miała wpływ na kształtowanie polityki zagranicznej tego okresu.

Życiorys

Maria Wierna była osobą, która pochodziła z rodziny górniczej, w której panujące tradycje katolickie miały swoje miejsce. Zaskakująco jednak, w dorosłym życiu zadeklarowała się jako osoba bezwyznaniowa.

Jej edukacja rozpoczęła się w Szkole Powszechnej imienia Stanisława Żółkiewskiego, a następnie kontynuowała ją w Gimnazjum Państwowym imienia Tomasza Zana w Pruszkowie, gdzie w 1932 roku zdała maturę. Tego samego roku rozpoczęła studia matematyczne, po czym, w 1933 roku, przeniosła swoje zainteresowania na geografię ze specjalizacją w kartografii, zapisując się na Uniwersytete Warszawski. Była uzdolnioną studentką, co zaowocowało przyznaniem jej stypendium państwowego. Dodatkowo, swoją sytuację finansową wspierała, udzielając korepetycji oraz poszcząc prywatne prace kreślarskie.

Maria w czasie swoich studiów zaangażowała się w działalność studenckiego ruchu samopomocowego, Bratnia Pomoc. W 1934 roku została członkinią Komunistycznego Związku Młodzieży Polski, a rok później dołączyła do Komunistycznej Partii Polski. Pełniła funkcję łączniczki KC KZMP oraz była członkinią Wydziału Komunikacji i Organizacji KC KZMP. W maju 1935 roku, w wyniku swojej działalności komunistycznej, została dyscyplinarnie zawieszona w prawach studenta. Mimo że nie uzyskała tytułu magistra, twierdziła, że posiada wykształcenie wyższe. W wyniku zaangażowania w działalność wywrotową spędziła 3,5 roku w więzieniu, w tym była sądzona w ramach sprawy KC Międzynarodowej Organizacji Pomocy Rewolucjonistom. Przed wybuchem II wojny światowej przebywała w kobiecym oddziale Pawiaka – Serbii, gdzie miała okazję poznać Małgorzatę Fornalską.

Po ubiegłorocznej inwazji III Rzeszy i ZSRR na Polskę w 1939 roku, Maria przeniosła się do Mińska. Tam pracowała w twierdzy Brześć, gdzie pełniła rolę kierowniczki kancelarii w wojskowym szpitalu Armii Czerwonej. W 1940 roku, podążając za mężem, Juliuszem Burginem, rozpoczęła pracę w redakcji polskojęzycznych gazet, takich jak „Sztandar Wolności” oraz „Pionier”. Po ataku Niemiec na ZSRR w 1941 roku została ewakuowana na wschód. W 1942 roku w Ufie objęła stanowisko kierowniczki kancelarii w specjalnym szpitalu wojskowym dla dowódców Armii Czerwonej. We wrześniu 1943 roku została wezwana do Moskwy, gdzie pełniła obowiązki kierowniczki Wydziału Administracyjno-Gospodarczego Zarządu Głównego Związku Patriotów Polskich, a od marca 1944 roku także kierowniczki Kancelarii ZG ZPP. Po wojnie objęła kierownictwo Wydziału Repatriacyjnego przedstawicielstwa Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego oraz, od 1945 roku, pełniła funkcję II sekretarza w Ambasadzie w Moskwie. W maju 1945 roku kierowała Wydziałem Konsularnym Poselstwa w Pradze.

Maria Wierna była członkinią Polskiej Partii Robotniczej. Od 1946 roku pełniła rolę naczelniczki Wydziału Środkowo-Europejskiego w Ministerstwie Spraw Zagranicznych PRL, a od lipca 1948 roku była dyrektorką Departamentu IV MSZ, zajmującą się Austrią i Niemcami. Od 1 stycznia 1956 do 30 września 1968 roku była dyrektorką generalną MSZ PRL w randze ambasador tytularnej, jako pierwsza kobieta na tym stanowisku. Pełniła też rolę członkini Komitetu Podstawowej Organizacji Partyjnej PZPR przy MSZ w latach 1958-1959. Jej kariera zakończyła się 30 września 1968 roku, kiedy to przeszła na emeryturę, w wyniku czystek pomarcowych. Dzięki swoim kontaktem w kierownictwie resortu i PZPR, w tym z Jakubem Bermanem oraz Stefanem Wierbłowskim, z którym miała mieć romans, Maria była postrzegana jako osoba dość wpływowa, znacznie bardziej niż wynikało to z jej formalnych obowiązków. W okresie od 1951 do 1954 roku, kiedy wiceministrem był Wierbłowski, mogła rzeczywiście współkierować ministerstwem. Po odejściu z MSZ, przez kilka lat współpracowała z tygodnikiem „Nowe Czasy”.

Posługiwała się biegle językiem rosyjskim i francuskim, a także słabo angielskim i niemieckim.

Od 1935 roku jej partnerem, a później mężem, był Juliusz Burgin. Mieli syna Juliusz, urodzonego w 1940 roku, który mieszkał na Zachodzie.

Maria Wierna oraz jej mąż zostali pochowani na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach (kwatera B33, rząd 6, grób 13).

Odznaczenia i ordery

Maria Wierna, niekwestionowana postać w historii, została odznaczona wieloma zaszczytnymi medalami i orderami, które podkreślają jej znaczący wkład w rozwój Polski oraz współpracę międzynarodową. Poniżej przedstawiamy listę jej odznaczeń:

  • Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (1954),
  • Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (1946),
  • Medal 10-lecia Polski Ludowej (1955),
  • Krzyż Komandorski Orderu Lwa Białego – Czechosłowacja (1947).

Przypisy

  1. a b c MirosławM. Szumiło MirosławM., Kobiety jako „szare eminencje” w komunistycznej elicie władzy w Polsce, „Res Historica”, 45, 2018, s. 297–299, DOI: 10.17951/rh.2018.45.287-309 [dostęp 26.09.2024 r.]
  2. a b c d e f g h i j k PawełP. Sztama PawełP., Życiorysy równoległe resortowych „dam”: Julii Brystygier, Marii Wiernej i Heleny Wolińskiej. Przyczynek do historii kobiet-komunistek w Polsce, „Komunizm: system–ludzie–dokumentacja”, 10, 2021, s. 81–108, ISSN 2299-890X [dostęp 26.09.2024 r.]
  3. Stanisław H.S.H. Kaj Stanisław H.S.H., Parę słów o roli kobiet we współczesnej dyplomacji, „Przegląd Ekonomiczny”, 17, Poznań: Polskie Towarzystwo Ekonomiczne Oddział w Poznaniu, 2018, s. 42, ISSN 2082-3312 [dostęp 05.04.2019 r.]
  4. Piotr Długołęcki: Archiwum dyplomatyczne. Polski Instytut Spraw Międzynarodowych. s. 125. [dostęp 01.02.2016 r.]
  5. Daniel Passent: Zbrodniarz na łamach. polityka.pl, 06.03.2007 r. [dostęp 01.02.2016 r.]
  6. a b PawełP. Libera PawełP., Marcel Reich-Ranicki przed Centralna Komisją Kontroli Partyjnej (1950–1957), „Zeszyty Historyczne”, 167, 2009, s. 235 [dostęp 13.11.2021 r.]
  7. W Moskwie osiągnięto porozumienie, jakiego oczekiwał naród. „Dziennik Polski”, Nr 277 z 20.11.1956 r.
  8. Wspólna deklaracja Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej i Związku Komunistów Jugosławii oraz rządów Polski i Jugosławii. „Głos Koszaliński”, Nr 222 z 17.09.1957 r.
  9. János Tischler. Rewolucja węgierska 1956 w polskich dokumentach. „Dokumenty do Dziejów MSZ”. 8, s. 23, 1995. Instytut Studiów Politycznych PAN.
  10. Uchwała Rady Państwa z dnia 20.07.1954 r. o nadaniu odznaczeń państwowych (M.P. z 1954 r. nr 108, poz. 1484).
  11. Uchwała Prezydium Krajowej Rady Narodowej z dnia 19.07.1946 r. o odznaczeniach pracowników Ministerstwa Spraw Zagranicznych za gorliwą i wydajną pracę (M.P. z 1947 r. nr 25, poz. 115).
  12. Uchwała Rady Państwa z dnia 10.01.1955 r. o nadaniu odznaczeń państwowych (M.P. z 1955 r. nr 42, poz. 415).
  13. Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 14.03.1947 r. o udzieleniu obywatelom zezwolenia na przyjęcie i noszenie orderów państw obcych (M.P. z 1947 r. nr 68, poz. 465).
  14. Wyszukiwarka cmentarna [online], Warszawskie cmentarze [dostęp 13.11.2021 r.]

Oceń: Maria Wierna

Średnia ocena:4.91 Liczba ocen:14