Sarmacja Będzin

---

Historia

1917–1945: Początki piłki w Będzinie

W trakcie I wojny światowej młoda, sportowa społeczność Będzina oraz okolic zaczęła organizować się w drużyny amatorskie, co doprowadziło do powstania w 1917 roku Towarzystwa Sportowego (TS) Sarmacja Będzin. Wśród kluczowych postaci założycieli TS Sarmacja Będzin znaleźli się m.in.: Władysław Binkiewicz, który stał się później wieloletnim prezesem klubu, Stanisław Bałdys, pełniący funkcję skarbnika, oraz Józef Chełmiński.

W 1926 roku piłkarze po raz pierwszy wzięli udział w rozgrywkach o Puchar Polski, a także zdołali awansować do A Klasy. Pojawienie się Sarmacji na boisku nie było jednak prostym zadaniem – w tamtym okresie klub nie dysponował własnym obiektem sportowym i swoje mecze rozgrywał na boisku klubu sportowego „Hakoah” złożonego z Żydów. Dopiero w 1933 roku Sarmacja uzyskała teren, aby zbudować własne boisko na osiedlu Małobądz, przy Czarnej Przemszy.

1945–1960: Powojenna odbudowa klubu

Tuż po zakończeniu II wojny światowej, w 1945 roku grono przedwojennych działaczy, w tym prezes Władysław Binkiewicz, podjęło działania mające na celu przywrócenie życia sportowego w Sarmacji. Dzięki determinacji takich osób jak Stanisław Bałdys, który z narażeniem życia ocalił sprzęt klubu, drużyna wzięła udział w rozgrywkach piłkarskich, biorąc udział w zaciekłej rywalizacji o A klasę z innymi drużynami z regionu.

W skład drużyny z 1945 roku wchodzili m.in. Wojtasik, Leśniak, Orzechowski, oraz Flakowie. W 1947 roku, dzięki wsparciu lokalnych sympatyków, Sarmacja zdobyła mistrzostwo zagłębiowskiej A klasy. Drużyna, walcząc o awans do nowo reaktywowanej ekstraklasy, odpadła w meczu z Ruchem Chorzów. Rok 1948 przyniósł nową sekcję – motorową, która zainaugurowała swoje rajdy 4 maja. Na przestrzeni tego okresu, pomimo kryzysu, klub zdecydował się na fuzję z RKS Będzin, co miało miejsce w czerwcu 1949 roku i doprowadziło do zmiany nazwy na Stal Będzin. Mimo tego ostatecznie spadł do niższej klasy, a wrócił do A klasy dopiero w 1954 roku.

Na mocy zarządzenia z 8 maja 1955 roku, klub powrócił do swojej historycznej nazwy, Sarmacja. W 1957 roku, wskutek reorganizacji w Zagłębiowskim Okręgowym Związku Piłki Nożnej, zespół awansował do ligi okręgowej, lecz szybko spadł do B klasy w 1960.

1961–1965: Próba likwidacji klubu

Wczesną wiosną 1961 roku na posiedzeniu Powiatowego Komitetu Kultury Fizycznej w Będzinie rozpoczęto dyskusje na temat możliwości likwidacji klubu. Argumentem za tą decyzją był kapitalistyczny charakter Sarmacji, co wzbudziło szerokie protesty wśród sympatyków i członków Okręgowego Związku Piłki Nożnej. 23 marca tego roku do władz miasta wystosowano petycję sprzeciwiającą się likwidacji. Niemniej jednak, Miejski Komitet Kultury Fizycznej i Turystyki zdecydował w lipcu na rozwiązanie klubu.

Dzięki interwencji Józefa Górskiego oraz OZPN w Katowicach postanowienie MKKFiT zostało uchylone. W międzyczasie klub przeniósł swoją siedzibę najpierw do Władysława Wacławczyka, a następnie Franciszka Gdesza. Zawodnicy przez ten czas grali na boisku przy ul. Małobądzkiej, biorąc udział w rozgrywkach A lub B klasy.

W 1964 roku do klubu dołączyła nowa sekcja koszykówki, a premierowy mecz odbył się 19 grudnia 1965 roku w Szkole Podstawowej nr 10.

1965–1973: „Husar” Będzin i półwiecze klubu

4 września 1966 roku nastąpiło połączenie Sarmacji i Hutniczego Klubu Sportowego (HKS) „Stal” Będzin, co prowadziło do zmiany nazwy na Będziński Klub Sportowy (BKS), a później na BKS „Husar”. Połączenie obu nazw zawierało w sobie zarówno nawiązanie do huty, jak i do Sarmacji.

Wśród zawodników Sarmacji w 1966 roku znaleźli się m.in. Zając Wiesław oraz Czajer Wiesław. W dniu 22 lipca 1967 roku z okazji otwarcia stadionu miejskiego, zdolnego pomieścić 20 tys. widzów, zorganizowano mecz pokazowy Polonii Bytom i Werderu Brema, wygrany przez Polaków 2:1. Z inicjatywy Józefa Rygielskiego w 1968 roku klub wzbogacił się o sekcję piłki ręcznej, a jej założycielem został Maciej Brzozowski. Sekcja ta przetrwała do 1992 roku, a w latach 60. i 70. pojawiły się także sekcje piłki siatkowej, tenisa stołowego oraz lekkiej atletyki.

W 1973 roku drużyna Husara pod wodzą trenera Tadeusza Maślaka awansowała do III Ligi.

1973–1978: Największe sukcesy

Na walnym zgromadzeniu w 1974 roku podjęto decyzję o powrocie do historycznej nazwy klubu „Sarmacja”, a pełna nazwa klubu przyjęła brzmienie: Międzyzakładowy Będziński Klub Sportowy (MBKS) „Sarmacja”. Zmiana miała na celu zaangażowanie lokalnych zakładów przemysłowych w działalność klubu. Prezesem został Krzysztof Szuliński, a w sezonie 1974/75 drużyna pod wodzą trenera Edmunda Mikołajczaka awansowała do klasy międzywojewódzkiej.

Awans ten został zapewniony dzięki wygranej w meczu barażowym ze Zgodą Bielszowice 1:0, przy bramce strzelonej przez Edwarda Durbacza. Kluczowy skład drużyny składał się m.in. z Kijaka, Wacławika oraz Wartoleca. W dniu 16 marca 1975 roku Sarmacja zdobyła Puchar Polski w podokręgu Sosnowiec, pokonując Zagłębiankę Dąbrowa Górnicza 5-1. W sezonie 1975/76, pomimo zajęcia 5. miejsca, Sarmacja nie zakwalifikowała się do rozgrywek III ligi z powodu reorganizacji.

Dnia 2 października 1977 roku, 60. urodziny klubu uczczono przekazaniem sztandaru przez społeczeństwo Będzina dla prezesa Zbigniewa Nazarka.

1979–1998: Zawirowania ustrojowe

Jubileusz 70-lecia Sarmacji nie był jednak radosnym wydarzeniem, gdyż nowa gospodarka wolnorynkowa przyczyniła się do stopniowego wycofywania się sponsorów, co znacznie osłabiło klub. W praktyce jedynie Huta Będzin, z długoletnim członkiem zarządu, nadal wspierała klub. W 1990 roku Sarmacja powróciła do Pucharu Polski w podokręgu Sosnowca, zdobywając go po dramatycznym meczu z Górnikiem Sosnowiec, wygrywając 5-4. W składzie finałowym znalazł się m.in. Eugeniusz Kuśmierz oraz Mirosław Szymanowski. W tym czasie klub musiał zająć się restructuringiem i oddłużeniem, co skutkowało redukcją drużyn do jednej w lidze okręgowej oraz powierzeniem młodzieżowego szkolenia Międzyszkolnemu Ośrodkowi Sportu.

Zmiany te przyczyniły się do wzrostu zainteresowania piłką nożną w regionie oraz zwiększania liczby młodych graczy. Uroczystości związane z 80-leciem klubu odbyły się 7 września 1998 roku, a w ich trakcie zorganizowano mecz oldbojów Sarmacji Będzin i Zagłębia Sosnowiec.

1998–nadal: Aktualna sytuacja

Do 2004 roku Sarmacja grała w lidze okręgowej. W sezonie 2003/04 zespół, pod przewodnictwem Roberta Stanka, awansował do IV ligi, pokonując 2:0 Górnika Jaworzno w ostatnim meczu. Po tym sukcesie klub miał możliwość poważnej walki o dalszy awans, jednak zespół usiłował zdobyć Puchar Polski sosnowieckiego podokręgu 5-krotnie. Udało się zdobyć Puchar w sezonie 2005/06 (2:1 z Niwką Sosnowiec), 2006/07 (2:0 z Victorią Jaworzno), 2008/09 (7:0 z Przemszą Siewierz), 2011/2012 (2:1 z Górnik Piaski) oraz 2012/2013 (5:0 z Szczakowianką Jaworzno) podczas sezonu 2013/2014, gdzie pokonali RKS Grodziec 3:1.

W dniu 24 czerwca 2017 roku, świętując 100-lecie Sarmacji, prezydent Będzina, Łukasz Komoniewski, wręczył klubowi nowy sztandar, a wielu zasłużonych działaczy i piłkarzy otrzymało medale pamiątkowe. Mimo licznych wyzwań finansowych, które doprowadziły do spadku w sezonie 2020/2021, Sarmacja stara się kontynuować tradycję i rozwijać lokalny sport.

Sezon po sezonie

Wyniki z sezonów Sarmacji Będzin od 1917 roku przedstawiają się następująco: Cyframi rzymskimi oznaczono poziom rozgrywkowy (od 1928).

• 1917: klasa B,
• 1918: klasa B,
• 1919: klasa B,
• 1920: klasa B,
• 1921: klasa B,
• 1922: klasa B,
• 1923: klasa B,
• 1924: klasa B,
• 1925: klasa C,
• 1926: klasa C,
• 1927: klasa A,
• 1928: III → zagłębiowska klasa A,
• 1929: III → zagłębiowska klasa A,
• 1930: III → zagłębiowska klasa A,
• 1931: III → zagłębiowska klasa A,
• 1932: III → zagłębiowska klasa A – 5. miejsce,
• 1932/1933: III → zagłębiowska klasa A,
• 1933/1934: III → zagłębiowska klasa A,
• 1934/1935: III → zagłębiowska klasa A,
• 1935/1936: III → zagłębiowska klasa A,
• 1936/1937: III → zagłębiowska klasa A,
• 1937/1938: III → zagłębiowska klasa A,
• 1938/1939: III → zagłębiowska klasa A,
• 1939/1940: III → zagłębiowska klasa A – przerwany z powodu wybuchu II wojny światowej,
• 1939–1945: drużyna rozwiązana,
• 1945/1946: III → zagłębiowska klasa B (awans),
• 1946/1947: II → zagłębiowska klasa A – 1. miejsce (bez awansu do ekstraklasy, porażka w barażu),
• 1947/1948: III → zagłębiowska klasa A – 1. miejsce (reorganizacja rozgrywek, bez awansu, porażka w barażu),
• 1948/1949: III → zagłębiowska klasa A,
• fuzja z RKS Będzin i zmiana nazwy na Stal Będzin,
• 1949/1950: IV → zagłębiowska klasa A (spadek),
• 1950/1951: V → zagłębiowska klasa B,
• 1952: V → zagłębiowska klasa B,
• 1953: V → zagłębiowska klasa B (awans),
• 1954: IV → zagłębiowska klasa A,
• 1955: IV → zagłębiowska klasa A,
• powrót do pierwotnej nazwy na Sarmacja Będzin,
• 1956: IV → zagłębiowska klasa A,
• 1957: IV → Liga Okręgowa – (reorganizacja rozgrywek),
• 1958: V → sosnowiecka klasa A,
• 1959: V → sosnowiecka klasa A (awans),
• 1960: VI → sosnowiecka klasa B,
• 1960/1961: VI → sosnowiecka klasa B,
• 1961/1962: VI → sosnowiecka klasa B,
• 1962/1963: VI → sosnowiecka klasa B,
• 1963/1964: VI → sosnowiecka klasa B,
• 1964/1965: VI → sosnowiecka klasa B,
• 1965/1966: VI → sosnowiecka klasa B,
• fuzja ze Stalą Będzin i zmiana nazwy na Husar Będzin,
• 1966/1967: VI → sosnowiecka klasa B (awans),
• 1967/1968: V → sosnowiecka klasa A,
• 1968/1969: V → sosnowiecka klasa A,
• 1969/1970: V → sosnowiecka klasa A,
• 1970/1971: V → sosnowiecka klasa A,
• 1971/1972: V → sosnowiecka klasa A,
• 1972/1973: V → sosnowiecka klasa A (awans),
• 1973/1974: IV → katowicka liga okręgowa (awans),
• powrót do pierwotnej nazwy na Sarmacja Będzin,
• 1974/1975: III → Klasa Wojewódzka (spadek); Puchar Polski na szczeblu okr.,
• 1975/1976: IV → katowicka liga okręgowa (awans),
• 1976/1977: III → Klasa Wojewódzka; Puchar Polski na szczeblu okr.,
• 1977/1978: III → Klasa Wojewódzka,
• 1978/1979: III → Klasa Wojewódzka,
• 1979/1980: III → Klasa Wojewódzka,
• 1980/1981: III → Klasa Wojewódzka (spadek),
• 1981/1982: IV → katowicka liga okręgowa (spadek),
• 1982/1983: V → sosnowiecka klasa A,
• 1983/1984: V → sosnowiecka klasa A,
• 1984/1985: V → sosnowiecka klasa A (awans),
• 1985/1986: IV → katowicka liga okręgowa,
• 1986/1987: IV → katowicka liga okręgowa (spadek),
• 1987/1988: V → sosnowiecka klasa A,
• 1988/1989: V → sosnowiecka klasa A (awans),
• 1989/1990: V → katowicka klasa okręgowa (reorganizacja rozgrywek),
• 1990/1991: V → katowicka klasa okręgowa,
• 1991/1992: V → katowicka klasa okręgowa,
• 1992/1993: V → katowicka klasa okręgowa,
• 1993/1994: V → katowicka klasa okręgowa,
• 1994/1995: V → katowicka klasa okręgowa,
• 1995/1996: V → katowicka klasa okręgowa,
• 1996/1997: V → katowicka klasa okręgowa,
• 1997/1998: V → katowicka klasa okręgowa,
• 1998/1999: V → katowicka klasa okręgowa (grupa II) – 5. miejsce,
• 1999/2000: V → katowicka klasa okręgowa (grupa II) – 3. miejsce,
• 2000/2001: V → katowicka klasa okręgowa (grupa II) – 4. miejsce,
• 2001/2002: V → katowicka klasa okręgowa (grupa II) – 2. miejsce,
• 2002/2003: V → katowicka klasa okręgowa (grupa II) – 4. miejsce,
• 2003/2004: V → katowicka klasa okręgowa (grupa II) – 1. miejsce (awans),
• 2004/2005: IV → 4. liga śląska I – 4. miejsce,
• 2005/2006: IV → 4. liga śląska I – 5. miejsce; Puchar Polski na szczeblu okr.,
• 2006/2007: IV → 4. liga śląska I – 11. miejsce; Puchar Polski na szczeblu okr.,
• 2007/2008: IV → 4. liga śląska I – 10. miejsce,
• 2008/2009: V → 4. liga śląska I – 5. miejsce (reorganizacja rozgrywek); Puchar Polski na szczeblu okr.,
• 2009/2010: V → 4. liga śląska I – 2. miejsce,
• 2010/2011: V → 4. liga śląska I – 4. miejsce,
• 2011/2012: V → 4. liga śląska I – 7. miejsce; Puchar Polski na szczeblu okr.,
• 2012/2013: V → 4. liga śląska I – 5. miejsce; Puchar Polski na szczeblu okr.,
• 2013/2014: V → 4. liga śląska I – 3. miejsce; Puchar Polski na szczeblu okr.,
• 2014/2015: V → 4. liga śląska I – 3. miejsce,
• 2015/2016: V → 4. liga śląska I – 3. miejsce,
• 2016/2017: V → 4. liga śląska I – 4. miejsce,
• 2017/2018: V → 4. liga śląska I – 8. miejsce,
• 2018/2019: V → 4. liga śląska I – 12. miejsce,
• 2019/2020: V → 4. liga śląska I – 10. miejsce,
• 2020/2021: V → 4. liga śląska I – 14. miejsce (spadek),
• 2021/2022: VI → Klasa okręgowa, grupa: śląska IV – 7. miejsce,
• 2022/2023: VI → Klasa okręgowa, grupa: śląska IV – 7. miejsce,
• 2023/2024: VI → Klasa okręgowa, grupa: śląska IV – 9. miejsce.

Kadra zespołu

W zespole Sarmacji Będzin mamy do czynienia z zróżnicowaną i utalentowaną kadrą zawodników, która jest gotowa do podjęcia wszelkich wyzwań. Na czoło wychodzi trener, Janusz Iłczyk, który prowadzi swoje drużynę z pasją i determinacją.

Lp.	Pozycja	Zawodnik
1	bramkarz	Norbert Żuchowski
2	bramkarz	Hubert Kozłowski
3	obrońca	Daniel Majka (kapitan)
4	obrońca	Wojciech Bała
5	obrońca	Michał Dul
6	obrońca	Tomasz Maj
7	obrońca	Łukasz Ignalski
8	obrońca	Konrad Ceś
9	pomocnik	Karol Góral
10	pomocnik	Fiip Wrzal-Kosowski
11	pomocnik	Kacper Ząbek
12	pomocnik	Bartosz Wierzba
13	pomocnik	Marek Gładkowski
14	pomocnik	Klaudiusz Kułaga
15	napastnik	Marek Kocot
16	napastnik	Dawid Kukuryk
17	napastnik	Kamil Zimoląg

---

Oceń: Sarmacja Będzin

---